Het is inmiddels juni 2025 en Boerenwormkruid is al ruim 4 maanden "uit".  En dan ligt er een e-mail van de uitgever: de eerste druk is uitverkocht, wil ik een tweede druk?

Natuurlijk! En een derde, een vierde, een driehonderdste. Maar de realiteit van in eigen beheer uitgeven is dat je eerst geld moet uitgeven voordat je geld binnenkrijgt. Geen probleem wanneer je bakken met geld op de bank hebt staan, minder tof wanneer dat niet zo is.

Jane Austen

Toch heb ik die opdracht gegeven. Wat me over de streep trok, was een BBC documentaire die ik onlangs zag over Jane Austen (16 dec 1775 - 18 jul 1817). Mijn grote voorbeeld. In een tijd waarin vrouwen geen stem hadden (letterlijk. Ze werden totaal niet serieus genomen wanneer ze iets zeiden), had zij de moed om niet alleen geweldige boeken te schrijven, maar ze stak er ook nog eens haar eigen geld in. Met catastrofale gevolgen, want ze werd door haar eerste uitgevers belazerd en door de laatste weliswaar niet belazerd, maar wel slecht behandeld. Tijdens haar hele leven was en bleef ze afhankelijk van de financiële gunsten van haar broers. Haar naam stond zelfs niet op de titelpagina van haar bestsellers! De winst uit haar publicaties kwam pas na haar vroegtijdige dood.

Koppig

Jane schreef echter koppig door, omdat ze ervan overtuigd was dat ze het kon. Zij had Georgian Engeland iets te vertellen en ze deed dat op onnavolgbare wijze. Ze schuwde maatschappijkritiek niet, maar ze beschreef de maatschappij waarin ze leefde met bijtende humor, zodat zelfs Koning George III een fan van haar boeken was. Hoewel ze zelf tot de hogere klasse behoorde (maar wel de verarmde tak), nam ze de mensen uit die klasse voortdurend op de hak. En in haar, helaas niet afgemaakte, laatste boek Sanditon durfde ze het zelfs aan om slavernij aan de kaak te stellen.

Nu kan ik uiteraard niet aan Jane tippen (wie wel?), maar we delen wel wat eigenschappen. Koppigheid, bijvoorbeeld. En de overtuiging dat onze verhalen de moeite waard zijn om gelezen te worden. En ons gebrek aan geld, ook dat. Maar vooral de onbedwingbare drang om te schrijven.

Feministe avant la lettre

Jane trok zich niets aan van de heersende kleinzielige vrouwonvriendelijke moraal van haar tijd en beschreef de man-vrouwverhoudingen op realistische wijze. Ze hield haar lezers een spiegel voor. En legde haar permanent met inkt besmeurde wijsvinger op de zere plek: kijk, dit is hoe vrouwen in onze maatschappij behandeld worden en het is een schande!

Eigenlijk heeft Jane Austen ervoor gezorgd dat die tweede druk er kwam. Thanks, dear.

Dus ik eindig met een van haar wijze uitspraken:

"It isn't what we say or think that defines us, but what we do."